Jak kisić kapustę to pytanie, które zadaje sobie wielu domowych kucharzy. Własnoręcznie przygotowana kiszona kapusta to nie tylko smaczny dodatek do dań, ale też zdrowsza alternatywa dla gotowych produktów z sklepu. Poniższy artykuł przedstawia krok po kroku najlepszą metodę na przyrządzenie kiszonej kapusty w warunkach domowych - od przygotowania warzywa, poprzez sporządzenie zalewy, aż po właściwe układanie kapusty w naczyniu.
Kluczowe wnioski:- Do kiszenia najlepiej nadaje się młoda, jędrna kapusta.
- Zalewa octowo-solna zabezpiecza kapustę przed psuciem się.
- Kapustę w naczyniu należy dobrze ubić i obciążyć.
- Gotowa kapusta kiszona powinna "dojrzewać" minimum 2 tygodnie.
- Prawidłowo przygotowana kiszona kapusta może się dobrze przechowywać.
Jak przygotować kapustę do kiszenia
Kluczowym etapem przy kiszeniu kapusty jest odpowiednie przygotowanie surowca. Jak kisić kapustę, aby uzyskać smaczny, zdrowy i bezpieczny produkt? Przede wszystkim wybierz młodą, jędrną główkę bez uszkodzeń. Zewnętrzne liście powinny być twarde i lśniące. Taką kapustę umyj dokładnie w zimnej wodzie. Następnie usuń zewnętrzne, pożółkłe liście oraz fragmenty gdzie widać uszkodzenia lub oznaki gnicia.
Kolejny krok to wycięcie głąba - twardej nasady łodygi w środku główki. Zrób to za pomocą ostrego noża. Usunięcie głąba poprawi smak gotowej kapusty i ułatwi jej rozkładanie w naczyniu.
Teraz pokrój kapustę na mniejsze części, usuwając grubsze żyłki. Najlepiej ciąć wzdłuż, na paski o szerokości około 2-3 cm. Im mniejsze cząstki kapusty, tym lepiej przebiegnie proces kiszenia i marynowania.
Wybór odpowiedniej kapusty
Najsmaczniejszą kiszoną kapustę uzyskasz z odmiany właściwej, czyli tzw. kapusty kiszonej. Dobrze sprawdzi się też kalarepa, choć jej smak jest łagodniejszy. Nie polecam natomiast kapusty pekińskiej - zawiera zbyt dużo wody i nie nadaje się do kiszenia.
Najlepszym okresem na kiszenie kapusty jest jesień, kiedy zebrane warzywa mają optymalną dojrzałość i odpowiedni skład. Kapusta pochodząca z własnego ogrodu czy działki będzie smaczniejsza i zdrowsza niż kupiona w sklepie.
Jak zrobić zalewę do kiszenia kapusty
Aby kapusta ukiszona była bezpieczna, musisz przygotować odpowiednią zalewę zabezpieczającą warzywo przed rozwojem szkodliwych drobnoustrojów. Najczęściej stosuje się zalewę solankową lub octowo-solankową.
Start zalewy powinien być tak skomponowany, aby stworzyć optymalne pH dla korzystnych bakterii kwasu mlekowego i zapobiec rozwojowi niepożądanych grzybów czy pleśni.
Typowa zalewa to 3-4 łyżki soli kuchennej i 1 łyżka cukru na 1 litr przegotowanej i wystudzonej wody. Aby poprawić walory smakowe i zdrowotne, możesz dodać: liście laurowe, lubczyk, majeranek, chrzan, czosnek, marchew, jabłka (nadają słodki smak) lub buraki (barwią na czerwono).
Proporcje na 5 l zalewy octowo-solnej |
|
Gotową zalewę przelej do naczynia z ułożoną porcjowo kapustą (patrz kolejny krok). Zalewa powinna całkowicie przykryć warzywo. Jeśli to konieczne, uzupełnij wodą lub octem.
Czytaj więcej: Zurawiny - właściwości, zastosowanie, przepisy
Jak układać kapustę w garnku lub beczce
Odpowiednie ułożenie pokrojonej kapusty jest kluczowe dla powodzenia całego procesu. Uszykuj odpowiednio duże i wyparzone naczynie - może to być słój, wiadro, gar lub beczka. Pojemnik ustaw w chłodnym pomieszczeniu (temperatura około 15-20°C będzie optymalna).
Następnie zacznij układać przygotowane porcje kapusty, mocno ugniatając każdą partię drewnianym tłuczkiem. Dobre ubicie sprawi, że nie będzie wolnych przestrzeni w naczyniu, a zalewa dotrze wszędzie. Systematycznie dodawaj kolejne porcje kapusty i zalewy w proporcji około 2:1.
Ostatnią warstwę powinna stanowić wyłącznie kapusta, przykryta np. liśćmi kapusty lub gęstą tkaniną. Dobrze jest obciążyć wierzch tak, aby warzywo było cały czas zanurzone w solance. Sprzyja to lepszej fermentacji.
Jak przykryć i obciążyć kiszoną kapustę
Po ułożeniu ostatniej warstwy kapusty, naczynie należy szczelnie przykryć i obciążyć tak, aby wszystkie warzywa cały czas pozostawały pod powierzchnią zalewy. Do przykrycia użyj np. drewnianej deski przyciśniętej kamieniem, cegłą lub innym ciężkim przedmiotem.
Dobrze sprawdzą się też specjalne obciążniki do kiszenia lub folia spożywcza, zabezpieczona gumką recepturką. Kluczowe jest zapewnienie szczelności oraz wytworzenie warunków beztlenowych. Dzięki temu kapusta będzie się prawidłowo fermentować i kisić pod wpływem korzystnych bakterii.
Kiedy kapusta kiszona jest gotowa
Przeciętny czas potrzebny do pełnego ukiszenia kapusty to około 2-4 tygodnie w temperaturze 15-20°C. Im niższa temperatura, tym proces będzie wolniejszy. W praktyce najłatwiej ocenić gotowość po zapachu i smaku.
Prawidłowo sfermentowana kapusta kiszona powinna mieć kwaśny, orzeźwiający aromat oraz chrupiącą konsystencję. Smak powinien być wyraźnie kwaśny, ale bez oznak cierpkości lub zjełczenia. Sprawdź też wygląd - gotowa kapusta będzie przezroczysta, bez oznak pleśni na powierzchni.
Jak przechowywać gotową kiszoną kapustę
Gdy kapusta jest już gotowa, przełóż całą zawartość naczynia do mniejszych słojów, uważając by nie dopuścić powietrza. Zakręć słoje i przechowuj w spiżarni lub chłodnym, ciemnym miejscu (najlepiej w temp. około 10°C).
Prawidłowo ukiszona i zakonserwowana kapusta może się dobrze przechowywać przez wiele miesięcy. Po otwarciu słoika gotową kapustę warto jak najszybciej zużyć. Dobrze też kontrolować na bieżąco jej wygląd, zapach i konsystencję podczas spożywania.
Podsumowanie
Przygotowanie własnej kiszonej kapusty to świetny sposób na pozyskanie naturalnego, zdrowego produktu o wyjątkowym smaku i właściwościach. Jak kisić kapustę krok po kroku? Trzeba zacząć od wyboru odpowiedniego surowca - młodej, twardej główki bez uszkodzeń. Kolejne etapy to mycie, krojenie na mniejsze części i usunięcie twardszych fragmentów.
Następnie sporządzamy zalewę zabezpieczającą przed rozwojem szkodliwych drobnoustrojów - najczęściej solankę lub zalewę octowo-solną z dodatkami przypraw. Układamy pokrojoną kapustę w naczyniu, ubijając każdą porcję i zalewając zalewą. Na koniec szczelnie zamykamy i obciążamy.
Fermentacja kapusty w odpowiedniej temperaturze trwa zwykle 2-4 tygodnie. Wtedy należy sprawdzić konsystencję, smak i zapach gotowej kapusty. Dobrze ukiszona kapusta powinna być chrupiąca i przezroczysta, o orzeźwiającym kwaśnym aromacie. Na koniec przekładamy ją do mniejszych pojemników i magazynujemy w chłodnym miejscu.
Zaprezentowana metoda pozwala uzyskać smaczną, zdrową kapustę kwaszoną, która może stanowić bazę wielu dań i przechowywać się przez długi czas. Gorąco polecamy samodzielne kiszenie - warto poświęcić chwilę by cieszyć się pysznym efektem!